MODELE FUNDUSZY WIECZYSTYCH

Historyczne

Fundusz Wieczysty Rodziny Chełmickich

Fundacja im. Krzywdów i Bieńków

Fundacja Imienia Krzywdów i Bieńków powstała w XVII wieku i przez prawie cztery stulecia służyła przede wszystkim ludziom biednym i potrzebującym. Wspierała także działalność oświatową i kulturalną. Akt fundacyjny – do dziś zachowany – spisany został dnia 27 lutego 1637 r. w Nieszawie przed Sebastianem Grotkowskim, biskupem – sufraganem i oficjałem gen. Kujawskim. Rozpoczyna się on słowami: „My Jan i Ewa Krzywda, mieszczanie nieszawscy, statecznie namyśliliśmy się z dóbr i dostatków naszych, nam od Boga powierzonych…”. Fundatorzy przeznaczyli na rzecz kościoła farnego (parafialnego) w Nieszawie kapitał w sumie 50.000 zł polskich, a ulokowali go w kasie miejskiej w Toruniu. Suma ta miała stanowić Fundusz Wieczysty, który miał przynosić dochód z oprocentowania. Zapis darczyńców nieszawskich jest bardzo szczegółowy i dotyczy wielu płaszczyzn życia parafii. Zatroszczyli się o kościół, jako budynek, wybudowali kaplicę pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela oraz wyposażyli bogato wnętrze kościoła. Pomyśleli także o orkiestrze kościelnej, mając z pewnością na…

Fundacja im. Hermana i Miny Konstadtów

Herman Konstadt (ur. 1835) był jednym z najbogatszych łódzkich przemysłowców XIX wieku. Nie miał własnych dzieci, więc angażował się w pomoc potrzebującym, fundował przytułki, szkoły, szpitale. Po śmierci Hermana Konstadta, zgodnie z jego wolą, majątek unieruchomiono i dzięki temu utworzono z niego fundusz wieczysty, a w 1899 powołano Fundację im. Hermana i Miny małżonków Konstadtów. W 1900 roku wybudowano z tych pieniędzy żydowską powszechną szkołę męską przy ul. Zawadzkiej 42 (Próchnika), a w przededniu wybuchu I wojny światowej – żydowski szpital dla dzieci. Został on przekształcony w szpital dla chorych na tyfus, a w 1921 roku powstał w nim publiczny szpital miejski.

Wieczysta Fundacja im. Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich

Wieczysta Fundacja imienia Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich została założona w 1988 roku przez Mieczysława Pruszyńskiego, brata znanego prozaika, reportera i publicysty Ksawerego Pruszyńskiego (1907-1950). W 1980 r. utworzył doroczną nagrodę publicystyczną im. Adolfa Bocheńskiego, a w roku 1988 – Wieczystą Fundację imienia Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich, która rokrocznie nagradza najwybitniejszych polskich dziennikarzy „Nagrodą Dziennikarską Pruszyńskich”. Wyróżnienie to trafia do publicystów, którzy w swej twórczości szukają prawdy, wykazują mądrość i wyobraźnię polityczną, odwagę, uczciwość i dociekliwość spojrzenia”. Mieczysław Pruszyński urodził się 18 września 1910 r. na Wołyniu. Zajmował się publicystyką m.in. w „Czasie”, „Polityce” i „Buncie Młodych”. Doktoryzował się na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1938 r. Podczas II wojny światowej uczestniczył niemal we wszystkich najważniejszych kampaniach wojsk polskich, począwszy od walk we wrześniu 1939 r., poprzez Narwik i Tobruk,aż do angielskich dywizjonów bombowych, wykonujących nocne loty nad Niemcy. Wydał na ten temat kilka książek wspomnieniowych. Po wojnie wrócił do kraju, zajmując się…

Fundacja im. Marii Sienkiewiczowej

Fundusz ten był owocem miłości do ukochanej żony oraz wyjątkowego daru. W 1889 r. Henryk Sienkiewicz otrzymał od nieznajomego ofiarodawcy 15.000 rubli wraz z liścikiem: „Michał Wołodyjowski – Henrykowi Sienkiewiczowi” i dopiskiem: „Nic to”. Pisarz nie przyjął pieniędzy tłumacząc, iż „w Polsce jest tysiąc pilniejszych potrzeb do zaspokojenia”. Z tego – tzw. „daru Wołodyjowskiego” – utworzył przy Akademii Umiejętności w Krakowie stypendium imienia Marii Sienkiewiczowej z Szetkiewiczów. W ten sposób pisarz mógł pomóc wielu artystom chorym na gruźlicę: literatom, malarzom, rzeźbiarzom i muzykom oraz ich rodzinom, których nie zawsze było stać na kosztowne zagraniczne kuracje. Korzystali z tej pomocy między innymi Maria Konopnicka, Stanisław Przybyszewski, Stanisław Wyspiański, Stanisław Witkiewicz i jako ostatni, Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Stypendium przyznawane było 19 października – w rocznicę śmierci Marii. Wygasło w czasie pierwszej wojny światowej wskutek dewaluacji austriackich papierów wartościowych.

Fundacja im. Erazma i Anny Jerzmanowskich

Erazm Józef Jerzmanowski był powstańcem styczniowym, działaczem społecznym i filantropem, nazywany jest „polskim Noblem”. W roku 1873 wyjechał do USA, gdzie zajmował się sprawami gazyfikacji i produkcji karbidu, opatentował 17 wynalazków w dziedzinie gazownictwa. Z czasem Jerzmanowski stał się właścicielem ogromnego majątku, posiadaczem trzeciej co do wielkości fortuny w Stanach Zjednoczonych, a pierwszej wśród Polonii. Prasa całego świata donosiła o największych transakcjach w przemyśle gazowniczym, których głównym udziałowcem był baron Jerzmanowski. Został nazwany „człowiekiem, który oświetlił Amerykę”. Jerzmanowski hojnie wspierał Polonię amerykańską, a zwłaszcza jej działalność oświatową. Przeznaczał duże sumy na finansowanie działalności naukowej, kulturalnej i oświatowej wśród emigracji. Opiekował się emigrantami, w Nowym Jorku zbudował kościół katolicki, utrzymywał Czytelnię Polską, brał udział w działalności Związku Polskiego w Stanach Zjednoczonych, kierując w utworzonym w 1886 r. Komitetem Centralnym Dobroczynności. W roku 1889, papież Leon XIII, w dowód uznania wielu zasług, odznaczył go Komandorią Krzyża św. Sylwestra, będąc tym samym pierwszym…

Fundusz imienia Karola Janckorskiego

W 1960 roku Karolina Lanckorońska, wybitna polska historyk i historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech wraz z bratem Antonim utworzyła Fundusz im. Karola Lanckorońskiego. Został on przekształcony w 1967 r. w obecną Fundację Lanckorońskich z Brzezia, zarejestrowaną w 1977 r. jako instytucja dobroczynna w Wielkiej Brytanii, z którego stale korzystają m.in. biblioteki polskich uniwersytetów. Karolina Lanckorońska koncentrując się na dziedzinach humanistycznych niosła pomoc polskim uczonym w kraju, a także stypendystom, którzy prowadzili badania poza krajem. Ze stypendiów naukowych fundacji skorzystało ponad czterystu polskich uczonych. W latach ’70. sprzedała jedną z pereł rodzinnej kolekcji – „Św. Andrzeja” pędzla Masaccia, by ratować Bibliotekę Polską w Paryżu, którą chciały przejąć władze PRL. W czasie stanu wojennego jej ogromną zasługą była pomoc w organizowaniu dostarczania lekarstw do Polski. Każdego roku Fundacja udziela ok. 40 stypendiów jedno – lub dwumiesięcznych, czasem także i dłuższych, by umożliwić przygotowywanie doktoratów i habilitacji bądź publikacji. Źródło: http://www.kul.pl/art_11330.html